Stadswandeling Amersfoort - vanaf De Kei

Laatst gewijzigd: 12 maart 2024

Tijdens deze, ook voor rolstoelen en scootmobiels geschikte wandeling maakt u kennis met de Keistad Amersfoort. U komt langs de meest bekende historische plekken van de stad. Daaronder vallen de Kamperbinnenpoort, Dieventoren, Onze Lieve Vrouwetoren en Koppelpoort. Na de start gaat de tocht door een plantsoen met een bomenroute en heeft u zicht op keien uit diverse Europese landen. Onderweg kunt u twee musea bezoeken.

Praktische informatie

Schuin tegenover het startpunt is betaald parkeren mogelijk in Q-Park Centrum Mondriaan met vier gehandicaptenparkeerplaatsen. Voor meer parkeermogelijkheden kijkt u op Parkeren met een GPK.

Horeca: op het Lieve Vrouwekerkhof is Café De Lieve Vrouw en aan het eind van de route KAdECafé.
Musea: u kunt Museum Flehite en Kunsthal KAdE bezoeken.
Zowel horeca als musea zijn rolstoeltoegankelijk en beschikken over een rolstoeltoegankelijk (RT) toilet.

In het wandelpark op de stadswallen treft u genummerde schildjes aan van de Bomenwandeling langs de meest bijzondere bomen van de binnenstad van Amersfoort.

Deze route is een in 2023 geactualiseerde wandeling van De Zonnebloem opgenomen.

Tip voor trackvolgers: neem de beschrijving mee voor extra informatie.

Tussen 1972 en 2009 vonden de jaarlijkse Keistadfeesten plaats. Een aantal keer werd zo’n feest besloten met het slepen van een kei afkomstig uit verschillende Europese landen. De stenen die overbleven ziet u in het plantsoen. Het laatste Keifeest was aan het slot van het 750-jarig bestaan van de stad.

1 Volg het voetpad van PLANTSOEN ZUID langs bijzondere bomen en keien.

• Steek KLEINE HAAG over en gebruik daarvoor de zebra rechts.
• Vervolg het voetpad. U komt langs de Monnikendam.

Deze nog bestaande waterpoort werd als onderdeel van de tweede stadsmuur in 1400 gebouwd. Vermoedelijk is de naam afkomstig van Augustijner monniken die net buiten deze stadsmuur woonden.

• Rij door tot de viersprong met rechts een brug.
• Sla , koers door het sluisje met poort.
• U volgt HERENSTRAAT die na de brug overgaat in SCHOUTENSTEEG en eindigt bij MUURHUIZEN.

Gaat u hier circa 100m en kijkt boven de gracht naar de zijgevel van huisnr. 25 dan ziet u hoe MUURHUIZEN aan zijn naam komt. De aaneengesloten rij ‘muur’-huizen is na 1451, toen de tweede vesting een feit was, ontstaan. Er wordt verteld dat rijke Amersfoortenaren hun huizen tegen de eerste vestingmuur lieten bouwen. In werkelijkheid is de muur grotendeels afgebroken en werden de stenen hergebruikt voor de bouw van deze huizen. Aan dit pand is nog iets van de voormalige stadsmuur zichtbaar. Keer terug.

2 Sla , MUURHUIZEN. 

• U komt langs de Dieventoren en even verder op huisnr. 109 het Secretarishuisje.

De Dieventoren is onderdeel van de eerste stadsmuur en is waarschijnlijk niet afgebroken omdat de toren sinds 1434 een stadsgevangenis was. Deze hield die functie tot 1889. In 1723 werd het nog steeds zichtbare ‘Ik zit hier onschuldig’ in de muur gekrast.

Het Secretarishuisje is eind vijftiende eeuw gebouwd maar vernoemd naar de secretaris Jan Both Hendriksen die hier in de achttiende eeuw gewoond zou hebben. Rond 1560 kreeg het oorspronkelijk sobere huisje een nieuwe voorgevel met vrolijke renaissance-elementen, zoals de schelpmotieven boven de ramen en een zandstenen omlijsting rond de voordeur. 

• Rij door naar kruising met rechts de Kamperbinnenpoort.

Naast Monnikendam en bijna aan het eind van de route Koppelpoort is ook deze poort behouden. Ze werd in de tweede helft van de dertiende eeuw gebouwd. Nadat de bouw van een Kamperpoort in de tweede vestingmuur voltooid was werd de naam van deze eerste poort Kamperbinnenpoort.

• Sla en volg LANGESTRAAT tot het tweede straatje rechts.
• U gaat via ZEVENHUIZEN naar het plein (HOF) met rechts de Sint Joriskerk.

Bij de restauratie van deze kerk zijn in 1963 oorspronkelijke versieringen en schilderingen blootgelegd. Sint Joris, een heilige uit de derde eeuw, is de beschermheilige van Amersfoort. Sint Joris en de Draak’ is de best bewaarde legende over deze heilige. Het land werd geteisterd door een draak. Deze verslond dagelijks twee schapen. Ze werden hem gegeven om hem rustig te houden. Toen er geen schaap meer over was, eiste de draak mensenoffers. De koningsdochter zou als eerste geofferd worden. Maar Joris sprong naar voren en verwondde de draak met zijn lans. Hij beloofde de draak te doden als iedereen zich zou bekeren tot het christendom. Op de dag dat Joris de draak versloeg, lieten zich maar liefst 15000 mensen dopen.

3 Koers en ga achter de fontein haaks naar HAVERSTEEG.

• Aan het eind van deze steeg rolt u zo goed als door TORENGANG.
• Ga over de brug, sla en meteen .
• ZWANENHALSSTEEG komt naar links uit op LIEVE VROUWEKERKHOF.
• Voor u ziet u de Onze Lieve Vrouwetoren.

Hier is ook de plek van Het Mirakel van Amersfoort. In december 1444 verliet een meisje haar geboortedorp om in Amersfoort in het klooster te treden. Zij had een eenvoudig Mariabeeldje bij zich. Omdat ze bang was dat de nonnen haar om het goedkope beeldje zouden minachten, wierp ze het buiten de Kamperpoort in het water. Kort daarna kreeg een van de zusters een visioen van Onze Lieve Vrouwe met de opdracht het beeldje uit het water te halen. Dat deed zij en het beeldje werd in de OLV kapel geplaatst. Meteen voltrok zich het eerste mirakel: de kaars die voor het beeldje aangestoken was brandde drie keer zo lang als normaal. In de eeuw daarop volgden honderden genezingen. Zij staan in het Mirakelboek vermeld. De vele bedevaartgangers betekenden extra inkomsten voor Amersfoort. Daarvan kon in 1470 de toren en de kerk gebouwd worden. Na de reformatie stopten de bedevaarten en fungeerde de kerk als kruithuis. Een ontploffing bleef niet uit… In de bestrating van het plein is het grondplan nog te zien van de kerk die hier ooit stond.

De Onze Lieve Vrouwetoren is nog om een heel andere reden bekend. Het is het ijkpunt waar de rest van Nederland om draait. Vanuit dit punt vindt de stereografische projectie plaats van de Nederlandse topografische kaarten.

• Links is Café De Lieve Vrouw.
• Rol terug door de ZWANENHALSSTEEG en rij voor het water .
• Houd het water aan uw rechterhand.
• Aan het eind stuit u op de achterzijde van museum Flehite.

Flehite is de naam van een vroeg-middeleeuwse gouw. Met deze gouw wordt het gebied van de Utrechtse heuvelrug bedoeld inclusief het Gooi.

4 Ga over de brug, sla meteen en op de T-splitsing weer , ‘T ZAND.

• Links ziet u voor rolstoelers de toegang naar het museum.
• U gaat direct voorbij het water over KLEINE SPUI.
• KLEINE SPUI komt uit bij de Koppelpoort.
• Koers richting het viaduct; achteromziend heeft u het mooiste uitzicht op de poort.

U ziet dan dat de Koppelpoort, als enige in Nederland, een unieke combinatie is van een land- en waterpoort. Het ligt voor de hand te denken dat de naam ‘Koppel’ daarop duidt. De naam is echter afgeleid van het Oost-Middelnederlandse woord ‘coppel’ waarmee een buiten de poort gelegen gemeenschappelijke weide bedoeld wordt.

• Rij onder het viaduct door tot u aan uw linkerhand een ruim plein ziet.

Kunsthal KAdE met horeca en RT vindt u aan de linker zijde van dit plein.

5 Draai om, rol weer onder het viaduct door en koers vervolgens terug naar het begin van KLEINE SPUI.

• Sla , WESTSINGEL.
• Na ruim 400m komt u bij een pleintje met bank en kunstwerk.
• Aan de overzijde gaat u , VARKENSMARKT.
• VARKENSMARKT wordt ARNHEMSESTRAAT; deze straat komt uit bij de Amersfoortse Kei, eindpunt van deze route van De Zonnebloem.